 |
| samiec szablaka żółtego |
Szablak żółty występuje przede wszystkim w drobnych ciepłych astatycznych wodach od rowów po stawy (Bernard i in. 2009). Na obszarze województwa opolskiego po raz pierwszy wykazany został przez Dreschera (1928). Od roku 1990 odnotowany został na Opolszczyźnie w 12 kwadratach UTM (Kuńka i in. 2008, Bernard i in. 2009, Zabłocki i Wolny 2012). Jak piszą autorzy Atlasu ważek Polski (Bernard i in. 2009) gatunek jest szeroko rozpowszechniony i pospolity, szczególnie na wschodzie kraju. Mimo tego, że obserwacje ważek na terenie woj. opolskiego prowadzimy już od 2007 roku, na gatunek ten natrafiliśmy zaledwie raz - jednego samca obserwowaliśmy 24.08.2010 r. na terenie Muzeum Wsi Opolskiej. Jedną samicę na łące koło Gogolina sfotografowała także nasza koleżanka Monika Pastrykiewicz (23.08.2009) (Zabłocki i Wolny 2012). W woj. śląskim w odniesieniu do okresu historycznego odnotowano 60% spadek częstości notowań tego gatunku (Miszta 2010). Czy w świetle tych faktów opis gatunku z Atlasu... (Bernard i in. 2009) nie wydaje się zatem zbyt optymistyczny? Być może zanik gatunku ma charakter tylko lokalny, jednak bardziej prawdopodobne jest to, że mamy do czynienia z faktycznym wymieraniem szablaka żółtego, przynajmniej na niektórych obszarach kraju. W Niemczech na terenach graniczących z Polską, takich jak Saksonia czy Brandenburgia, ważka ta została uznana za narażoną na wyginięcie (Ott i Piper 1998, Mauersberger i in. 2000, Günther i in. 2006). Z tego też powodu należy zwracać szczególną uwagę na ten gatunek, przede wszystkim ważne są obserwacje wskazujące potencjalne miejsca jego rozrodu.
Stanowisko
* Zbiornik Otmuchowski, UTM: XR49, 50°27′31″N, 17°04′58″E
17.09.2015: ok. 17♂♂, 2♀♀, tand.
Literatura
Bernard R., Buczyński P., Tończyk G., Wendzonka J. 2009. Atlas rozmieszczenia ważek (Odonata) w Polsce. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, ss. 256.
Drescher E. 1928. Das Gebiet Ellgut-Kreis Grottkau O/S, Flora und Fauna des Wassers. Wissenschaftliche Sonderbeilage zum 39. Bericht der Wissenschaftlichen Gesellschaft Philomathie in Neisse, 39, Sonderbeilage: 46–48.
Günther A., Olias M., Brockhaus T. 2006. Rote Liste Libellen Sachsen. Naturschutz und Landschaftspflege, ss. 20.
Kuńka A., Hebda G., Łęgowski D., Świerad R. 2008. Faunistical data on selected dragonflies (Insecta: Odonata) in the Opole Province (Southwest Poland). Opole Scientific Society Naturae Journal, 41: 101–105.
Mauersberger R., Beutler H., Donath H., Jahn P. 2000. Artenliste und Rote Liste der Libellen (Odonata) des Landes Brandenburg. Beilage zu Naturschutz und Landschaftspflege in Branderburg, 9 (4): 1–24.
Miszta A. 2010. Czerwona lista ważek województwa śląskiego – stan na rok 2010. Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska, Katowice, ss. 40.
Ott J., Piper W. 1998. Rote Liste der Libellen (Odonata). W: Rote Liste gefährdeter Tiere Deutschlands. Hrsg. M. Binot, R. Bless, P. Boye, H. Gruttke, P. Pretscher, Bundesamt für Naturschutz, Schriftenreihe für Landschaftspflege und Naturschutz, 55: 260–263.
Zabłocki P., Wolny M. 2012. Materiały do poznania niektórych chronionych, rzadkich i interesujących ważek (Insecta: Odonata) Śląska. Opolski Rocznik Muzealny, 19: 9–48.
